www.krzewy.pl
 

Aktualna oferta naszej szkółki
ŻYWOPŁOTY - rodzaje
formowane
nieformowane
ochronne i obronne
z roślin iglastych
z roślin liściastych
szpalery
amorficzne
z pnączy

 

Żywopłoty:

  • formowane (cięte)


  • Spośród gatunków oraz odmian roślin dobiera się takie, które znoszą cięcie i łatwo się zagęszczają. Przez regularne formowanie (niekiedy przeplatanie gałęzi) żywopłotom formowanym nadaje się określoną geometryczną formę. Liczba cięć zależy od kształtu, zaplanowanej wysokości żywopłotu oraz siły wzrostu krzewów. Najważniejsza dla jakości żywopłotu jest pierwsza faza formowania, która trwa od momentu posadzenia przez 4-6 lat i silnie zagęszcza dolne partie żywopłotu. Przez strzyżenie można uzyskać większą zmienność form, od prostych do wręcz wyrafinowanych tj. figury, bramki, łuki, okienka. Kwiaty i owoce nie spełniają tu funkcji dekoracyjnej, ponieważ intensywne cięcie roślin uniemożliwia ich wytwarzanie. Elementem dekoracyjnym jest zawsze nienaganna, mniej lub bardziej zgeometryzowana forma oraz faktura liści (igieł, łusek) z bogactwem kształtów, barw i jesiennych przebarwień. U gatunków zrzucających jesienią liście (sezonowo zielonych) zimową ozdobą staje się gęstwina, struktura i kolor pędów oraz bryła żywopłotu. Strzyżone żywopłoty wymagają wielu lat stałej, systematycznej i prawidłowej pielęgnacji, aby mogły zaistnieć jako wyróżniający się i okazały element ogrodu. Zaniedbanie cięć, niekiedy tylko przez jeden, dwa sezony wegetacyjne, może całkowicie zniweczyć trud kilku poprzednich lat wytężonej pracy.
  • nieformowane (swobodnie rosnące)


  • W dużych ogrodach i w krajobrazie otwartym lepszym rozwiązaniem są żywopłoty swobodne (nieformowane), które zachowują naturalny pokrój krzewów, kwitną i owocują. Zakładamy je z roślin, o różnej sile wzrostu, są wśród nich formy niskie, średnio wysokie, a także wyższe, dorastające do kilku metrów. wymagają jednak zawsze więcej przestrzeni niż krzewy strzyżone. Szerokość pasa przeznaczonego pod taki żywopłot musi uwzględniać średnice, jaką rośliny osiągną po wielu latach. Krzewy (rzadziej drzewa) sadzimy w większych odległościach niż w żywopłotach formowanych, zwykle w odstępie 0,5-1,5 m. Elementami ozdobnymi są wszystkie części roślin, a więc, oprócz liści, także kwiaty, owoce, ciernie, kolce, kora. Takie żywopłoty można tworzyć z gatunków i odmian o wzniesionych lub przewisających gałęziach. Poza koniecznymi cięciami sanitarnymi nie wymagają kosztownej i pracochłonnej pielęgnacji. Oprócz walorów dekoracyjnych, mogą pełnić także inne funkcje, np. osłon przeciwśnieżnych, przeciwwietrznych. Liczne kwiaty są źródłem pszczelich pożytków. Chętniej także niż w strzyżonych żywopłotach gnieżdżą się w nich ptaki, które żywią się owadami, larwami, poczwarkami, zjadają nasiona i owoce. Nawet te, z pozoru nieatrakcyjne, ciemnoniebieskie lub pokryte szaroniebieskim woskowym nalotem owoce (jak owoce tarniny) są przez ptaki dostrzegane i wykorzystywane. W ogrodach przydomowych podobną rolę pełnią gęsto sadzone (zagęszczają się także samoistnie) odmiany owocowe i ozdobne leszczyn. Na terenach stanowiących otulinę rezerwatów i parków narodowych oraz w krajobrazie otwartym należy sięgać przede wszystkim po rodzimie gatunki krzewów, z których zakłada się swobodne żywopłoty. Niektóre rozwiązania mają charakter pośredni, łącząc cechy żywopłotów strzyżonych i swobodnych. Wąskokolumnowe i waskostożkowa formy żywotnika, cyprysika, cisa, nie wymagają żadnego cięcia, a naturalny ich pokrój ma silnie geometryczne postacie. rozwiązaniem pośrednim jest żywopłot półformowany, tzn. taki, którego rozmiary ogranicza umiarkowane przycinanie pędów, zwykle po kwitnieniu roślin, niekiedy dopiero latem, przy czym nie  musi to być formowane bardzo dokładne. W pełni wystarcza cięcie "na oko", tak, aby zaplanowany kształt możliwie małym nakładem pracy.
  • obronne i ochronne


  • Niezależnie od sposobu prowadzenia żywopłotu, o jego funkcji decyduje dobór roślin. Od wieków zakłada się na obrzeżach wiejskich posiadłości i wokół wojskowych fortów żywopłoty z ciernistych głogów, tarniny, kolczastych dzikich róż. Dzisiaj sięga się także po różne gatunki i odmiany berberysów, oliwnika, rokitnika. Taki obronny żywopłot, dzięki mocnym pędom i kolcom lub długim cierniom, stanowi trudną do przebycia barierę, skutecznie chroni przed intruzami i złodziejami. Dużo trudniej pokonać ciernistą lub kolczastą gęstwinę pędów niż przeskoczyć tradycyjne murowane ogrodzenie. Trzeba jednak zadbać o dobre zagęszczenie pędów od samej ziemi oraz tak zaplanować wysokość i szerokość przeszkody, aby ich suma przekraczała 2,5 m. Współistnienie takiego żywopłotu z tymczasowym ogrodzeniem siatkowym jest zwykle konieczne w pierwszym okresie wzrostu roślin, z czasem elementy ogrodzenia wchłonie rozrastający się żywopłot.
    Osłona przed wiatrem, hałasem, nawiewaniem śniegu na drogi i torfowiska oraz działanie przeciwerozyjne na skarpach, wydmach, wzdłuż brzegów rzeki i strumieni - to funkcje żywopłotów ochronnych. Po stronie zawietrznej zadrzewień lub zarośli siła wiatru jest już tylko niewielkim ułamkiem tej osiąganej w przestrzeni otwartej, a pas, na którym następuje największe wyciszenie, przekracza 5-krotną wysokość roślin. Jeśli połączyć to wszystko z innymi zaletami użytkowymi - pozyskiwaniem owoców (róże, derenie), liści (morwa), pędów (wiklina) - oczywiste są korzyści płynące z zakładania takich żywopłotów w różnym celu i w różnej formie.
  • z roślin iglastych


  • Żywopłoty można tworzyć z drzew i krzewów iglastych lub liściastych. Gatunki iglaste, dzięki utrzymaniu igieł przez cały rok, są dłużej funkcjonalne i dekoracyjne, jednak koszt materiału wyjściowego jest zwykle wyższy. Lepiej spełniają rolę osłon przeciwwietrznych, ekranów tłumiących hałas i zatrzymujących pył, izolujących od ruchliwych ulic są też niezastąpionym całorocznym parawanem wizualnym. Sądząc duże okazy żywotników, cyprysików i jałowców (najczęściej formy stożkowate, kolumnowe) możemy uzyskać prawie gotowy, bardzo dekoracyjny żywopłot. Spośród gatunków iglastych najbardziej szlachetny w kształcie i fakturze ścian jest żywopłot formowany z różnych odmian cisów. wyższe koszty założenia żywopłotu z cisa są rekompensowane wielokrotnie przez ogromną plastyczność i długowieczność tej rośliny. Podobnie efektowny jest żywopłot z niebieskoigielnych form świerka kłującego. Gatunkiem przydatnym do formowania szybko rosnącego żywopłotu iglastego, który jednak zrzuca igły jesienią i wymaga dobrego nasłonecznienia, jest modrzew. Różnobarwne odmiany cisów, żywotników i jałowców pozwalają na tworzenie kolorowych ścian w gamie barw od złocistej poprzez zieloną do szaroniebieskiej. Swobodnie rosnąca kosodrzewina przyjmuje postać zielonego wału, którego miękkie linie tworzą obrzeża posesji, umacniają skarpy, wydmy, skaliste, strome zbocza.
  • z roślin liściastych


  • Chociaż żywopłoty liściaste są zwykle tańsze od iglastych, wolniej uzyskuje się z nich zaplanowane formy i wymiary. Pośród bardzo różnorodnych form liściastych można znaleźć gatunki tanie i popularne, takie jak ligustr, grab, porzeczka złota, ale także dekoracyjne i drogie np. czerwonolistne odmiany buka. Swoją rolę dekoracyjną pełnią właściwie tylko w sezonie wegetacyjnym, zimą w stanie bezlistnym tracą atrakcyjny wygląd, jednak nawet wtedy, dobrze formowane, osłabiają siłę wiatrów i wyciszają przestrzeń, którą otaczają, chociaż w bardziej ograniczonym stopniu niż żywopłoty iglaste. Wśród gatunków liściastych są również takie, które zachowują liście zimą np. buszpan, berberys brodawkowaty i berberys Juliany, mahonia, ognik, laurowiśnia, ostrokrzew czy suchodrzew chiński, jednak w warunkach gęstej zabudowy miejskiej, w zamkniętej przestrzeni ogrodów atrialnych. Zimozielone gatunki liściaste wymagają dużej wilgotności powietrza i stanowisk osłoniętych, zwłaszcza od wysuszających mroźnych wiatrów. W czasie surowych zim często marzną do granicy śniegu. Regeneracja uszkodzeń u tych gatunków jest powolna, o ile w ogóle możliwa. Dlatego, nawet w najkorzystniejszych dla nich miejscach zakładamy z nich tylko żywopłoty niskie, łatwiej zimujące pod śniegiem. Graby i buki, mimo iż nie są roślinami zimozielonymi, utrzymują część całkowicie zasuszonych liści na gałęziach aż do wiosny. Nie zwiększa to walorów dekoracyjnych, ale podnosi ich wartość jako osłon przeciwwietrznych.
  • szpalery


  • Wysokie żywopłoty o zgeometryzowanej formie, które osiągają ponad 3 metry wysokości, nazywa się szpalerami. Współcześnie szpalery spełniają przede wszystkim role ekranów poprawiających mikroklimat wydzielonego przez nie terenu, ich ściany tworzą tło dla innych elementów roślinnych lub architektonicznych. Walorem szpalerów jest znaczna wysokość przy stosunkowo nie dużej szerokości. Są zakładane wokół upraw sadowniczych i szkółkarskich, prywatnych posesji na otwartych wietrznych terenach, otaczają odkryte baseny pływackie. W pasiekach zmuszają pszczoły do wyższego lotu, zapobiegając tym samym konfliktom sąsiedzkim.
    Klasyczne, geometryczne szpalery, które przybierają formę prostopadłościanu, strzyże się regularnie, podobnie jak niższe żywopłoty formowane. Doskonałym materiałem na szpalery są graby oraz lipy. Często obserwuje się zniekształcenia form szpalerów wysokich, spowodowane nieregularnym cięciem lub okresowym jego zaniechaniem. Głównym bowiem problemem jest duża pracochłonność strzyżenia rozległych i wysokich ścian, konieczność posiadania doświadczonych pracowników oraz dysponowanie wielopoziomowymi, mobilnymi rusztowaniami. w krajach zamożnych wykorzystuje się do tego celu specjalistyczne maszyny wyposażone w mechaniczne nożyce na długim wysięgniku hydraulicznym, o regulowanym kacie pochylenia urządzenia tnącego.
    Specjalnie przystosowane do zakładania szpalerów włoskich są lipy o koronach formowanych na płaskich konstrukcjach bambusowych (palmety poziome), oferowane przez niektóre wyspecjalizowane szkółki. najczęściej formy szpalerowe wykonuje się z lipy krymskiej, lipy holenderskiej 'Pallida' i lipy szerokolistnej, a sposoby uzyskiwania różnych ażurowych form opisywane są w podręcznikach sadownictwa.
    Dostępna w sprzedaży spora liczba wysokich odmian kolumnowych lub waskostożkowych roślin liściastych i iglastych pozwala na uzyskanie szpaleru bez kosztownego i pracowitego strzyżenia. Dzięki nowym odmianom poszerzyła się gama kolorystyczna oraz powstała możliwość tworzenia wysokich ścian zimozielonych. Do roślin liściastych, ktore można polecić na szpalery strzyżone, należą: odmiany grabu pospolitego 'Columnaris' i 'Fastisiata', głóg jednoszyjkowy 'Stricta', odmiany buka pospolitego 'Dawyck', 'Dawyck Gold' i 'Dawyck Purple', dąb szypułkowy 'Fastigiata', jarząb pospolity 'Fastigiata', topola czarna 'Italica', topola Simona 'Fastigata'.
    Wysokie ściany, powyżej 3 metrów, można utworzyć z wysokich, ugałęzionych do samej ziemi, swobodnie rosnących roślin iglastych: odmian cyprysika Lawsona 'Alumii', 'Columnaris', 'Dart's Blue Ribbon', 'Stewartii', cyprysika groszkowego 'Plumosa', 'Plumosa aurea', odmian jałowca chińskiego 'Keteleeri', 'Spartan', odmian jałowca wirginijskiego 'Canaertii', 'Glauca', swierka serbskiego i świerka kłującego, odmian żywotnika zachodniego 'Aurescens', 'Brabant', 'Columna', 'Malonyana', 'Spiralis'.
  • amorficzne


  • Funkcję żywopłotów mogą też pełnić mniej lub bardziej swobodne zestawienia - kompozycje tworzone z roślin tego samego gatunku (rzadziej różnych) w różnym wieku i wielkości posadzone w pewnym ciągu, gdzie poszczególne elementy formujemy indywidualnie, nadając im postać asymetrycznych brył o odmiennych wysokościach i wielkości. Stad nazwa - żywopłoty bezpostaciowe (amorficzne). Jednak ich amorfizm jest zamierzony tak, aby z wiekiem zlewając się ze sobą utworzyły harmonijnie modelowaną całość. Swa formą żywopłoty bezpostaciowe nawiązują do ogrodów japońskich.
  • z pnączy


  • Oryginalnym rozwiązaniem dla stworzenia zielonej ściany (jakby żywopłotu) jest użycie do tego celu pnączy. Wiele z nich to gatunki rosnące bardzo szybko i wytwarzające bujną zieleń (najszybciej rosnącą "okrywą" jest rdestówka Auberta), stąd też efekt zasłonięcia i gęstego pokrycia można uzyskać bardzo szybko, nawet w ciągu 2-3 sezonów wegetacyjnych. formę takiego "żywopłotu", wyznacza podpora, na której rośliny się rozwijają. Sadzimy je zwykle dość blisko konstrukcji nośnej (w odległości 20-30 cm), zależnie od siły wzrostu, szerokości fundamentu i jakości gleby. Na wybór gatunku wpływ ma materiał, z jakiego wykonano podporę, oraz wystawa.
    Jeśli jest to gesty parkan, mur, sadzimy pnącza samoczepne, przytwierdzające się do podpory przylgami (winobluszcz trójklapowy) lub czepnymi korzonkami (bluszcz pospolity, hortensja pnąca, trzmielina Fortune'a). Na ogrodzeniach z siatki o różnej gęstości można sadzić wszystkie pnącza, zarówno te owijające się pędami i ogonkami liściowymi (wiciokrzewy, powojniki, rdestówka Auberta oraz kokornak), przytwierdzające się wąsami czepnymi (winorośl), a także korzonkami. Pnącza zimozielone (bluszcz pospolity, trzmielina Fortun'e) oraz korkornak wielkolistny i hortnesja pnąca wola stanowiska półcieniste, natomiast gatunki ciepłolubne, bardzo szybko rosnące, takie jak aktinidia, róże pnące i milin lepiej rosną i kwitną w miejscach słonecznych.

Aktualna oferta naszej szkółki

  21-580 Wisznice   Wygoda 65    tel. 0-83 378-25-25    e-mail.:[email protected]
Zapraszamy
od poniedziałku do soboty włącznie w godzinach od 8.00 do 18.00